Paratoner Nedir? Çeşitleri ve Çalışma Prensibi Nedir?
Paratoner, atmosferde oluşan yıldırımların neden olduğu zararları önlemek veya minimize etmek amacıyla kullanılan bir cihazdır. Bu cihazlar, özellikle yüksek yapılarda, antenlerde, enerji iletim hatlarında ve diğer benzeri yapı ve tesislerde kullanılırlar. Paratonerler, yıldırım enerjisini toplar ve kontrol altında bir şekilde topraklayarak çevrelerindeki yapıları ve ekipmanları korurlar.
Paratonerlerin temel çalışma prensibi, yıldırımın oluştuğu anındaki elektrik alanını etkisiz hale getirerek enerjiyi topraklamaktır. Bu, yapıya ya da cihaza bağlı olarak farklı tiplerde paratonerlerin kullanılmasına neden olmuştur. İşte bazı paratoner türleri:
-
Franklin Tipi Paratoner (Geleneksel Paratoner): Bu tip paratoner, yüksek yapılarda ve kulelerde yaygın olarak kullanılır. Bir metal ucu bulunan direkten oluşur ve yıldırım bu ucu çekerken, enerjiyi topraklama sistemine yönlendirir.
-
Kafes Paratoneri (Faraday Kafesi): Genellikle bina çatılarına monte edilen bu tip paratoner, binayı çevreleyen bir metal kafesi içerir. Yıldırım bu metal kafeye çarptığında, enerjiyi topraklama sistemine iletmek yerine kafeyi takip eder ve binaya zarar vermez.
-
Kuyruklu Yıldırım Paratoneri: Kuyruklu yıldırım paratonerleri, özellikle enerji iletim hatlarında kullanılır. Bu paratonerler, yıldırımın enerjisini toplar ve enerjiyi daha sonra yere iletir.
Paratonerlerin çalışma prensibi genellikle yıldırımın enerjisini toplamak, yönlendirmek ve kontrol altında topraklamak üzerine kuruludur. Böylece, yıldırımın neden olduğu yangın, elektrik arızaları ve diğer zararları önlemek veya en aza indirmek mümkün olur.
